Phân loại
Tên khoa học
Tên phổ thông
Ba phân loài C. galbinifrons bourreti, C. g. galbinifrons, và C. g. picturata được Stuart & Parham (2004) nâng hạng thành bậc loài.
Phân bố
Việt nam
Lào Cai (Văn Bàn), Phú Thọ (Hạ Hòa), Vĩnh Phúc (Tam Đảo), Quảng Ninh (Quảng La), Bắc Giang (Sơn Động, Lục Nam), Sơn La (Sốp Cộp, Xuân Nha), Hòa Bình (Mai Châu, Đà Bắc), Thanh Hóa (Bến En, Pù Hu, Xuân Liên), Nghệ An (Pù Mát, Pù Huống), Hà Tĩnh (Kỳ Anh), Quảng Bình (Phong Nha - Kẻ Bàng). Ghi nhận trước đây ở Quảng Trị và Thừa Thiên Huế cần thẩm định lại.
Độ cao ghi nhận thấp nhất
350
Độ cao ghi nhận cao nhất
1200
Thế giới
Trung Quốc, Lào.
Thông tin đánh giá
Phân hạng
CR
Tiêu chuẩn đánh giá
A2cd+4d
Diễn giải đánh giá theo các tiêu chuẩn
Đây là loài phân bố hẹp ở các tỉnh trung du và miền núi phía Bắc, ghi nhận phân bố vào đến Quảng Bình; sinh cảnh sống của loài bị chia cắt, suy thoái do tác động của các hoạt động khai thác lâm sản, xâm lấn đất rừng, cháy rừng; loài này rất hiếm gặp trong tự nhiên, bị săn bắt cạn kiệt phục vụ buôn bán, nuôi làm cảnh; quần thể bị suy giảm ước tính hơn 80% trong vòng 60 năm (tương đương 3 thế hệ) cả trong quá khứ và dự báo trong tương lai (tiêu chuẩn A2cd+4d).
Hiện trạng quần thể
Hiện trạng quần thể
Rất hiếm gặp do sinh cảnh bị suy thoái và bị săn bắt cạn kiệt.
Xu hướng quần thể
Suy giảm
Đặc điểm sinh học, sinh thái
Đặc điểm sinh cảnh sống
Sống ở cả môi trường nước và cạn, tuy nhiên ưa thích ở trên cạn hơn, thường ẩn dưới lớp lá mục hoặc trong bụi cây gần suối trong rừng thường xanh.
Dạng sinh cảnh phân bố
Đặc điểm sinh sản
Mùa sinh sản vào tháng 4 đến tháng 6, đẻ 1-3 trứng.
Thức ăn
Mùa sinh sản vào tháng 4 đến tháng 6, đẻ 1-3 trứng.
Sử dụng và buôn bán
Bị săn bắt mạnh làm thực phẩm, dược liệu, nuôi làm cảnh và buôn bán cả ở trong và ngoài nước.
Mối đe dọa
Sinh cảnh sống của loài đã và đang bị chia cắt và suy thoái nghiêm trọng do tác động của các hoạt động khai thác lâm sản, xâm lấn đất rừng, cháy rừng. Loài này bị săn bắt quá mức phục vụ mục đích buôn bán.
Biện pháp bảo tồn
Đã có
Vùng phân bố của loài có một phần nằm trong khu bảo tồn nên được bảo vệ. Loài này có tên trong Nghị định số 64/2019/NĐ-CP và Nghị định số 84/2021/NĐ-CP của Chính phủ. Đã có chương trình tái thả, nhân nuôi bảo tồn, tuyên truyền nâng cao nhận thức của cộng đồng (ATP).
Đề xuất
Bảo vệ sinh cảnh sống của loài trong tự nhiên, giảm thiểu tác động của các hoạt động khai thác lâm sản trái phép, xâm lấn đất rừng trong vùng phân bố của loài. Cần quản lý các hoạt động săn bắt, buôn bán trái pháp luật loài này. Tuyên truyền nhằm hạn chế tác động của con người đến sinh cảnh sống cũng như đến quần thể của loài. Nhân nuôi sinh sản để phục hồi quần thể.
Tài liệu tham khảo
Ernst C.H. & Babour R.W. (1989). Turtles of the World. Smithsonian Institution Press. 313 pp.
Lehr E., Fritz U. & Obst F.J. (1998a). Die unterarten von Cuora galbinifrons Bourret, 1939 (Reptilia: Testudines: Bataguridae). Zoologische Abhandlungen. Staatliches Museum für Tierkunde in Dresden, 50(6): 77-97 (in German).
Lehr E., Fritz U. & Obs F.J. (1998b). Cuora galbinifrons picturata subsp. nov., eine Unterart der Hinterindischen Scharnierschildkröte. Herpetofauna, 20(113): 5-11 (in German).
Li P., McCormack T., Rao D.-Q., Shi H., Stuart B. & Wang L. (2020). Cuora galbinifrons. The IUCN Red List of Threatened Species: e.T97357437A123816666. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2020-2.RLTS.T97357437A123816666.en. Accessed on 24 January 2022.
Nguyen S.V., Ho C.T. & Nguyen T.Q. (2009). Herpetofauna of Vietnam. Edition Chimaira, Frankfurt am Main, 768 pp.
Obst F.J. & Reimann M. (1994). Bemerkenswerte variabilität nei Cuora galbinifrons Bourret, 1939, mit beschreibung einer neuen geographischen unterat: Cuora galbinifrons bourreti subsp. nov. (Reptilia: Testudines: Cryptodira: Bataguridae). Zoologische Abhandlungen. Staatliches Museum für Tierkunde in Dresden, 48(7): 125-138 (in German).
Pham T.V., Benjamin L., Luong H.X., Nguyen T.Q., Le O.D., Cedric B., Vuong M.T. & Luca L. (2019). Observations of threatened Asian box turtles (Cuora spp.) on trade in Vietnam. Herpetological Journal, 29: 173-178.
Pham T.V., Le D.O., Leprince B., Cedric B., Zuklin T., Ducotterd C., Luu V.Q., Lo O.V., Nguyen A.T.T., John E.F. & Luiselli L. (2020). Unexpected high forest turtle diversity in hill forests in northern Vietnam. Biodiversity and Conservation: 1-15.
Stuart B.L. & Parham J.F. (2004). Molecular phylogeny of the critically endangered Indochinese box turtle (Cuora galbinifrons). Molecular Phylogenetics and Evolution, 31: 164-177.