Phân loại
Tên khoa học
Synonym
Phân bố
Việt nam
A. c. chapae: Lào Cai (VQG Hoàng Liên), Yên Bái; A. c. bezverkhovi: Đăk Nông (KBTTN Nam Nung), Lâm Đồng (VQG Bidoup - Núi Bà, Lang Biang).
Độ cao ghi nhận thấp nhất
1500
Độ cao ghi nhận cao nhất
>2000
Thế giới
Trung Quốc.
Thông tin đánh giá
Phân hạng
NT
Tiêu chuẩn đánh giá
A2cd
Diễn giải đánh giá theo các tiêu chuẩn
Quần thể của loài Actias chapae ước tính bị suy giảm gần 30% trong 10 năm trở lại đây do thu hẹp và suy thoái sinh cảnh sống; vùng phân bố của loài này bị phân mảnh nghiêm trọng, phân loài A. c. chapae ghi nhận ở 2 tỉnh miền núi phía Bắc còn phân loài A. c. bezverkhovi ghi nhận ở 2 tỉnh khu vực Tây Nguyên, với số cá thể trưởng thành ghi nhận thường dưới 4 cá thể trong một đợt khảo sát; loài này bị khai thác, buôn bán làm tiêu bản trưng bày (tiêu chuẩn A2cd).
Hiện trạng quần thể
Hiện trạng quần thể
Số lượng và kích thước quần thể hiếm gặp; độ phân tán thấp.
Xu hướng quần thể
Suy giảm
Đặc điểm sinh học, sinh thái
Đặc điểm sinh cảnh sống
Các khu rừng tự nhiên ở miền Bắc và Tây Nguyên. Ở Lào Cai, cá thể trưởng thành của phân loài A. c. chapae bắt gặp vào tháng 10-11. Ở Tây Nguyên, cá thể trưởng thành của phân loài A. c. bezverkhovi bắt gặp vào tháng 3-4 (Vũ Văn Liên 2009, 2011, Sochivko & Ivshin 2008).
Dạng sinh cảnh phân bố
Rừng ẩm nhiệt đới thường xanh núi cao
Đặc điểm sinh sản
Thức ăn
Sử dụng và buôn bán
Loài này bị thu bắt để sưu tầm và buôn bán làm mẫu trưng bày.
Mối đe dọa
Sinh cảnh sống của loài bị thu hẹp và suy thoái do xâm lấn đất rừng và khai thác lâm sản. Quần thể suy giảm do bị săn bắt và buôn bán để làm cảnh.
Biện pháp bảo tồn
Đã có
Sinh cảnh sống của loài có một phần nằm trong các khu bảo tồn nên được bảo vệ.
Đề xuất
Bảo vệ sinh cảnh trong vùng phân bố tự nhiên của loài; phục hồi quần thể trong tự nhiên; kiểm soát thu bắt và buôn bán trái pháp luật loài này.
Tài liệu tham khảo
Mell R. (1950). Aus der Biologie der chinesischen Actias Leach. (Argema chapae sp.n., A. sinensis f. virescens f.n.). Entomologische Zeitschrift, 60(6, 7): 41-45, 53-56
Nässig W. (1995). Designation of the lectotype of Actias chapae Mell, 1950 (Lepidoptera: Saturniidae). Nachrichten des Entomologischen Vereins Apollo, 16(2/3): 309-310.
Sochivko A.V. & Ivshin N.V. (2008) A new subspecies of Actias chapae Mell, 1950 from southern Vietnam (Lepidoptera: Saturniidae). Nachrichten des Entomologischen Vereins Apollo, 29(1/2): 71-75.
Vũ Văn Liên (2009). Một số ghi nhận về họ ngài Hoàng Đế (Lepidoptera: Saturniidae) ở Việt Nam. Báo cáo khoa học về Sinh thái và Tài nguyên sinh vật. Hội nghị lần thứ 3. NXB Nông nghiệp, Hà Nội: 188-193.
Vũ Văn Liên (2011). Ngài hoàng đế chapa quý, hiếm ở Việt Nam. http://www.khoahocphothong.com.vn
Wu Y. & Naumann S. (2006). The preimaginal instars of Actias chapae (Mell, 1950) (Lepidoptera: Saturniidae). Nachrichten des Entomologischen Vereins Apollo, 27(1/2): 17-21.