Phân loại
Tên khoa học
Phân bố
Việt nam
Sông Đà - Hồng - Lô - Gâm, sông Mã (Sơn La, Thanh Hóa) và sông Cả (Nghệ An), sông Thu Bồn (Quảng Nam).
Độ cao ghi nhận thấp nhất
Độ cao ghi nhận cao nhất
Thế giới
Trung Quốc, Lào.
Thông tin đánh giá
Phân hạng
VU
Tiêu chuẩn đánh giá
A2cd
Diễn giải đánh giá theo các tiêu chuẩn
Loài này phân bố ở các sông thuộc miền Bắc và miền Trung, là đối tượng bi đánh bắt quá mức làm thực phẩm. Sinh cảnh sống bị chia cắt và suy thoái do xây dưng đập nước, ô nhiễm nguồn nước. Kích cỡ quần thể ước tính bị suy giảm > 30% trong khoảng 20 năm qua (tiêu chuẩn A2cd).
Hiện trạng quần thể
Hiện trạng quần thể
Trong quá khứ, kích cỡ quần thể của loài này được suy đoán đã giảm hơn 20% trong phạm vi phân bố của nó do tác động của việc xây dựng các đập trữ nước cho tưới tiêu và thủy điện
Xu hướng quần thể
Suy giảm
Đặc điểm sinh học, sinh thái
Đặc điểm sinh cảnh sống
Tầng đáy sông, suối có nền đá trải dài bao gồm cả những thác nước.
Dạng sinh cảnh phân bố
Đặc điểm sinh sản
Cá bắt đầu phát dục khi được 3-4 tuổi, trọng lượng từ 3-6 kg. Mùa sinh sản từ tháng 3 đến tháng 6 hoặc muộn hơn, trong thời gian này cá di cư ngược dòng để từ hạ nguồn lên thượng nguồn sông suối để đẻ trứng. Trứng khá to, có đường kính dao động từ 1,1-1,4 mm. Loài này thường đẻ trứng trong các hốc đá, trứng dính đáy thành tổ. Cả con đực và con cái đều bảo vệ trứng cá và cá con.
Thức ăn
Các cá thể nhỏ khoảng 15 cm, chủ yếu ăn ấu trùng của côn trùng thủy sinh, tôm và cá con. Cá trưởng thành thường ăn cá tạp.
Sử dụng và buôn bán
Bị đánh bắt làm thực phẩm và làm cảnh.
Mối đe dọa
Loài này bị khai thác quá mức làm thực phẩm, sinh cảnh sống bị chia cắt và suy thoái do xây dựng đập và ô nhiễm nước.
Biện pháp bảo tồn
Đã có
Đề xuất
Hạn chế đánh bắt, đặc biệt là trong mùa sinh sản. Bảo vệ sinh cảnh sống của loài trong tự nhiên, giảm thiểu tác động của con người trong vùng phân bố của loài.
Tài liệu tham khảo
Allen D. (2012). Bagarius rutilus. The IUCN Red List of Threatened Species: e.T166917A1152025. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2012-1.RLTS.T166917A1152025.en. Accessed on 10 September 2022.
Hoàng Đức Huy, Phạm Mạnh Hùng, Trần Trọng Ngân, Nguyễn Duy Thuận & Võ Văn Phú (2021). Phân bố địa lý cá bản địa nội địa Duyên hải Trung Bộ, Bắc Trường Sơn. Tạp chí Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, 10: 14-30.
Kottelat M. (2001). Fishes of Laos. Sri Lanka: WHT Publications (Pte) Ltd, 198 pp.