Phân loại
Tên khoa học
Tên phổ thông
Cuora bourreti trước đây được coi là một phân loài của loài C. galbinifrons, sau đó được Stuart & Parham (2004) nâng hạng thành bậc loài.
Phân bố
Việt nam
Quảng Bình (Tuyên Hóa, Phong Nha - Kẻ Bàng), Thừa Thiên Huế (Bạch Mã, A Lưới), Đà Nẵng (Bà Nà), Quảng Nam (Trà My, Phước Sơn), Kon Tum (Kon Plông), Bình Định (Vân Canh). Ghi nhận loài Cuora picturata ở Bình Định (Duong et al. 2014) được định loại lại là C. bourreti. Các ghi nhận loài này ở Nghệ An và Hà Tĩnh có thể là do định loại nhầm lẫn với loài C. galbinifrons.
Độ cao ghi nhận thấp nhất
Độ cao ghi nhận cao nhất
Thế giới
Lào.
Thông tin đánh giá
Phân hạng
CR
Tiêu chuẩn đánh giá
A2cd+4d
Diễn giải đánh giá theo các tiêu chuẩn
Đây là loài phân bố hẹp ở Bắc Trung bộ và Tây nguyên; sinh cảnh sống của loài bị chia cắt, suy thoái do tác động của các hoạt động khai thác lâm sản, xâm lấn đất rừng, cháy rừng; loài này rất hiếm gặp trong tự nhiên, bị săn bắt cạn kiệt phục vụ buôn bán, nuôi làm cảnh; quần thể ước tính bị suy giảm hơn 80% trong trong vòng 60 năm (tương đương 3 thế hệ) cả trong quá khứ và dự báo trong tương lai (tiêu chuẩn A2cd+4d).
Hiện trạng quần thể
Hiện trạng quần thể
Rất hiếm gặp do sinh cảnh bị suy thoái và bị săn bắt cạn kiệt.
Xu hướng quần thể
Suy giảm
Đặc điểm sinh học, sinh thái
Đặc điểm sinh cảnh sống
Sống ở cả môi trường nước và cạn, tuy nhiên ưa thích ở trên cạn hơn, thường ẩn dưới lớp lá mục hoặc trong bụi cây gần suối trong rừng thường xanh.
Dạng sinh cảnh phân bố
Đặc điểm sinh sản
Mùa sinh sản vào tháng 4 đến tháng 6, đẻ 1-3 trứng.
Thức ăn
Ăn động vật như giun đất. Trong nuôi nhốt có thể ăn cá và côn trùng.
Sử dụng và buôn bán
Bị săn bắt cạn kiệt làm thực phẩm, dược liệu, nuôi làm cảnh và buôn bán cả ở trong và ngoài nước.
Mối đe dọa
Sinh cảnh sống của loài bị chia cắt và suy thoái nghiêm trọng do tác động của các hoạt động khai thác lâm sản, xâm lấn đất rừng, cháy rừng. Loài này bị săn bắt quá mức phục vụ mục đích buôn bán.
Biện pháp bảo tồn
Đã có
Vùng phân bố của loài có một phần nằm trong các khu bảo tồn nên được bảo vệ. Loài này có tên trong Nghị định số 64/2019/NĐ-CP và Nghị định số 84/2021/NĐ-CP của Chính phủ. Đã có chương trình tái thả, nhân nuôi bảo tồn để phục hồi quần thể, nâng cao nhận thức cộng đồng tại VQG Bạch Mã và Khu Bảo tồn Sao La (ATP, WWF, VQG Bạch Mã).
Đề xuất
Bảo vệ sinh cảnh sống của loài trong tự nhiên, giảm thiểu tác động của các hoạt động khai thác lâm sản trái phép, xâm lấn đất rừng trong vùng phân bố của loài. Cần quản lý các hoạt động săn bắt, buôn bán trái pháp luật loài này. Có thể nhân nuôi sinh sản để phục hồi quần thể.
Tài liệu tham khảo
Duong L.D., Ngo C.D. & Nguyen T.Q. (2014). New records of turtles from Binh Dinh Province, Vietnam. Herpetology Notes, 7: 737-744.
Ernst C.H. & Babour R.W. (1989). Turtles of the World. Smithsonian Institution Press. 313 pp.
Lehr E., Fritz, U. & Obst F.J. (1998a). Die unterarten von Cuora galbinifrons Bourret, 1939 (Reptilia: Testudines: Bataguridae). Zoologische Abhandlungen. Staatliches Museum für Tierkunde in Dresden, 50(6): 77-97 (in German).
Lehr E., Fritz U. & Obs F.J. (1998b). Cuora galbinifrons picturata subsp. nov., eine Unterart der Hinterindischen Scharnierschildkröte. Herpetofauna, 20(113): 5-11 (in German).
McCormack T. & Stuart B. (2020). Cuora bourreti. The IUCN Red List of Threatened Species 2020: e.T163447A123815632. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2020-2.RLTS.T163447A123815632.en. Accessed on 24 January 2022.
Nguyen S.V., Ho C.T. & Nguyen T.Q. (2009). Herpetofauna of Vietnam. Edition Chimaira, Frankfurt am Main, 768 pp.
Obst F.J. & Reimann M. (1994). Bemerkenswerte variabilität nei Cuora galbinifrons Bourret, 1939, mit beschreibung einer neuen geographischen unterat: Cuora galbinifrons bourreti subsp. nov. (Reptilia: Testudines: Cryptodira: Bataguridae). Zool. Abh. Mus. Tierkd. Dresden, 48(7): 125-138 (in German).
Pham T.V., Benjamin L., Luong H.X., Nguyen T.Q., Le O.D., Cedric B., Vuong M.T. & Luca L. (2019). Observations of threatened Asian box turtles (Cuora spp.) on trade in Vietnam. Herpetological Journal, 29: 173-178.
Stuart B.L. & Parham J.F. (2004). Molecular phylogeny of the critically endangered Indochinese box turtle (Cuora galbinifrons). Molecular Phylogenetics and Evolution, 31: 164-177.